Etki Faktörü (Impact Factor) Nedir?
Akademik yayınların performans ölçümü için önemli ölçütlerden biri etki faktörüdür. Akademik yayında yer alan makalelerin aldığı atıf sayısını yansıtan bir değerdir. Yayının kendi alanındaki etkisini ve önemini için güçlü bir gösterge, başarı ölçütüdür. Akademik saygınlık için şeffaf ve nesnel bir değerlendirme olanağı sunmaktadır.
İlk olarak 1955 yılında, Eugene Garfield’ın Science dergisine yayınlanan bir makalesinde yer almıştır.
Garfield’ın atıf analizi yönteminin ilgi görmesi ve deneysel bir atıf indeksi yayınlanamsının ardından kabul gören bir kavram halini almıştır. Daha sonra 1975 yılında, Clarivate Analytics (o dönemki adıyla The Institute for Scientific Information) bu göstergeye göre Journal Citation Reports (JCR)‘ı yayınlamaya başlamıştır. JCR, akademik dergilerin atıf performanslarının yanı sıra kendi kategorilerindeki sıralamasını da göstermektedir. (Q1, Q2, Q3, Q4)
Etki Faktörünün (Impact Factor) Hesaplanması
En basit anlatımıyla, önceki iki yılda yayınlanan makalelerin üçüncü yılda aldığı ortalama atıftır. Her sene Haziran ayında açıklanan JCR bir önceki senenin Impact Factor oranlarını vermektedir. Diğer bir ifadeyle, etki faktörü bir olan bir dergide son iki yılda yayınlanan her makaleye toplam bir kere atıf yapılmıştır.
Örnek vermek gerekirse, bu sene (Haziran 2020’de) yayınlanan JCR 2019 raporu, Science Citation Index Expanded (SCIE) ve Social Sciences Citation Index (SSCI)’de yer alan dergilerin 2017 ve 2018 senelerinde yayınladığı makalelere, SCIE, SSCI ve Emerging Sources Citation Index’te yer alan diğer dergilerin 2019 yılında yayınlanan makalelerinde yapılan atıfları dikkate almaktadır.
Örnek hesaplamayı aşağıda bulabilirsiniz.
Etki Faktörlü (Impact Factor) Dergiler
Web of Science’ın SCIE ve SSCI dizinlerinde indekslenlenen dergiler için Impact Factor değerinden bahsedilebilir.
JCR listesi yalnızca SCIE ve SSCI dizinlerinde yer alan dergilerin Impact Factor değerlerini ve atıf analizlerini içermektedir.
AHCI ve ESCI dizinlerinde yer alan dergiler için Impact Factor hesaplanmamakta ve açıklanmamaktadır.
Web sayfasında Impact Factor değeri açıklayan derginin gerçek manada Impact Factor değeri olup olmadığı JCR sayfasından kontrol edilebilir. JCR ücretli sunulan bir hizmet olmakla birlikte birçok üniversite üzerinden sisteme erişim bulunmaktadır.
Veri kaynağı Scopus tarafından sağlanan SJR – Scimago Journal & Country Rank sistemine de Türkiye’deki dergilerin durumu için göz atabilirsiniz.
JCR sayfasına ulaşılamaması durumunda, dergilerin SCIE ve SSCI’da indekslenme durumları Master Journal List sayfasından ücretsiz olarak kontrol edilebilir. Bu sayfada görüntülenmeyen dergilerin ve görüntülense dahi detay bilgilerinde SCIE ve SSCI’da indekslendiği yazmayan dergilerin geçerli bir Impact Factor’ü olmayacaktır.